چرا خیلی از کسبوکارهای اینترنتی شکست می‌خورند؟
دکتر اشکان انوری
مدیر عامل کمپانی بین المللی IRCAWEB LTD
مشاور و مجری دیجیتال مارکتینگ / مدرس سئو گوگل / DBA & MBA
با توجه به رشد فروشگاه‌های اینترنتی و تغییر نیازهای جوامع، امروزه بیشتر کسبوکارها به فکر راه‌اندازی وب‌سایت برای کسب‌و‌کار خود افتاده‌اند. برخی از این کسبوکارها به صورت سنتی فعالیت می‌کردند و برای اینکه از گردونه رقابت جا نمانند نسخه اینترنتی کسب‌و‌کار خود را گسترش دادند. برخی از این کسبوکارها به حدی جدی روی بخش اینترنتی خود سرمایه‌گذاری کردند که در حال حاضر سودی که از این بخش نصیبشان می‌شود بسیار بیشتر از شیوه سنتی آن است.
عده دیگری که بیشتر جوانان هستند دیگر فرصت و هزینه راه‌اندازی یک کسب‌و‌کار به شیوه سنتی را ندارند و از این رو از همان ابتدا دنبال ایده‌‌ای هستند که بتوان آن را از صفر تا صد به صورت یک تجارت الکترونیکی آن را پیاده‌سازی کرد. به همین جهت امروزه با خیل عظیم کسبوکارهای اینترنتی مواجه هستیم که تعداد بسیار کمی از آنها به موفقیت رسیده‌اند و تقریبا 90 درصد آنها با شکست روبه‌رو شده‌اند.
اما یک سوال مهم؛ چرا بسیاری از این کسبوکارهای اینترنتی با شکست صد درصدی مواجه می‌شوند؟
در طول 15 سالی که در زمینه طراحی سایت و راه‌اندازی کسبوکارهای اینترنتی فعالیت می‌کنم با کسبوکارهای بسیاری زیادی آشنا شدم و عوامل موفقیت و شکست زیادی را در میان این کسبوکارها بررسی کردم.
یکی از مهم‌ترین عواملی که در شکست آنها تاثیر بسزایی داشت نداشتن تخصص کافی در این زمینه است. بسیاری از افرادی که به من مراجعه می‌کردند با رویای اینکه اگر یک وب‌سایت طراحی کنند و برای آن تبلیغات انجام دهند خیلی سریع می‌توانند خود را در این حوزه مطرح کنند و نسخه‌‌ای مشابه برندهای معروف شوند این کار را آغاز کردند. اما این رویایی بیش نیست! اشتباهی که بسیاری از افراد می‌کنند این است که راه‌اندازی یک کسب‌و‌کار اینترنتی را آن قدر جدی نمی‌گیرند و فکر می‌کنند داشتن یک وب‌سایت کافی است و پس از آن می‌توانند به پول در آوردن مشغول شوند. در صورتی که فرض کنید قصد دارید یک فروشگاه لباس به صورت فیزیکی راه‌اندازی کنید. برای راه‌اندازی این فروشگاه حداقل چندین ماه به تحقیق و کسب اطلاعات در این حوزه می‌پردازید یا اینکه از قبل تخصص کافی در این زمینه را دارید. سپس مکانی که بهترین بازدهی را دارد پیدا می‌کنید و از همه مهم تر بودجه مناسبی را برای راه‌اندازی آن اختصاص می‌دهید.
اما تا بحث یک کسب‌و‌کار اینترنتی پیش می‌آید اولین چیزی که به ذهن برخی از دوستان می‌رسد این است:
خب کسب‌و‌کار اینترنتی که هزینه زیادی نمی‌خواهد! شروع کنیم...
همین جمله باعث شکست بسیاری از این کسب‌و‌کارهاست. این یک واقعیت است که با ایجاد بستر تجارت الکترونیک خیلی از مراحل ایجاد یک کسب‌و‌کار آسان شده و بسیاری از هزینه‌ها کاهش پیدا کرده است اما نباید با این رویا که همه چیز آسان و کم‌خرج است کار را شروع کرد.
برای راه‌اندازی یک کسب‌و‌کار اینترنتی در چه زمینه‌هایی باید اطلاعات کافی داشته باشیم؟
بعد از اینکه تصمیم به راه‌اندازی یک کسب‌و‌کار اینترنتی گرفتید اولین قدم این است برای خودتان روشن کنید که چقدر با دنیای اینترنت آشنا هستید.
آیا نیازهای خودتان را از طریق اینترنت مرتفع می‌کنید؟
آیا تا به حال از فروشگاه‌های اینترنتی خرید کرده‌اید؟
آیا اهل وب‌گردی و گشت‌و‌گذار در اینترنت هستید؟
آیا پاسخ سوال‌های بی‌جوابتان را در اینترنت جست‌وجو می‌کنید؟
جواب‌دادن به این سوال‌ها بسیار مهم است. اگر پاسخ شما به این سوال‌ها منفی است برای شروع کسب‌و‌کار اینترنتی حتما باید یک بازنگری انجام دهید. این خیلی مهم است که کسب‌و‌کاری که راه‌اندازی می‌کنید خودتان در بستر و محیطش حضور داشته باشید. اگر اینطور نیست حتما باید به فکر فردی در کنار خود باشید که به تمام مسائل روز دنیای اینترنت مسلط باشد و حداقل یک کاربر اینترنتی تمام‌عیار باشد.
آیا باید برون‌سپاری کنیم؟
اگر بخواهم در یک جمله جواب این سوال را بدهم باید بگویم «به هیچ عنوان».
بسیاری از افرادی که در این سال‌ها برای راه‌اندازی کسب‌و‌کار اینترنتی به من مراجعه می‌کردند بر این باور بودند که خب شرکت شما سایت ما را طراحی می‌کند، مطالب و محتوا را فراهم می‌کند و آنها فقط می‌فروشند و از این کسب‌و‌کار اینترنتی ثروتمند می‌شوند!
غالبا سوال من از این افراد این بود که اگر می‌خواستید یک فروشگاه فیزیکی یا به عنوان مثال یک رستوران راه‌اندازی کنید آیا کاملا برون‌سپاری می‌کردید؟ آیا در اوایل کار خودتان با وسواس مواد اولیه را انتخاب نمی‌کردید؟ آیا برای انتخاب پرسنل یا عوامل مورد نیاز مستقیما خودتان دخالت نمی‌کردید ؟ آیا سعی نمی‌کردید بهترین کیفیت با کمترین هزینه به مشتریان ارائه شود؟
حتما این کار را انجام می‌دادید. نگاه به کسب‌و‌کار اینترنتی هم باید به همین گونه باشد. البته اگر متعهد به موفق‌شدن هستید!
ساختار کسب‌و‌کار اینترنتی بسیار شبیه به یک کسب‌و‌کار سنتی است، همانطور که یک کسب‌و‌کار سنتی نیاز به نیروی انسانی دارد یک کسب‌و‌کار اینترنتی هم حتما به نیروی انسانی نیاز دارد با این تفاوت که بسیاری از اقدام‌ها در کسب‌و‌کار اینترنتی به صورت هوشمند و خودکار انجام می‌شود.
برای شروع یک کسب‌و‌کار اینترنتی به چه نیروی انسانی نیاز دارم؟
اینکه دقیقا چه تعداد و چه تخصص‌های انسانی برای کسب‌و‌کار اینترنتی شما نیاز است کاملا بستگی به نوع کار شما دارد. اما تنها نکته‌‌ای که بسیار مهم است وجود یک نیروی فنی برای پشتیبانی وب‌سایت شماست. نکته‌‌ای که بسیاری از کارآفرینان اینترنتی با عبور از آن باعث شکست خود می‌شوند. حتی اگر طراحی و ایجاد سایت خود را برون‌سپاری کرده‌اید حتما باید یک نیروی فنی برای پشتیبانی وب‌سایت و حل مشکلات احتمالی در نظر بگیرید که البته باید در کنار شما حضور داشته باشد.
اشتباهی که خیلی از کارآفرینان اینترنتی انجام می‌دهند این است که وقت خود را صرف یادگیری مباحث طراحی سایت می‌کنند و با این خیال که برای صرفه‌جویی در هزینه، خودشان کار فنی را انجام می‌دهند باعث شکست ایده تجاری خود می‌شوند. درست است که کارآفرین اینترنتی باید به مباحث اینترنت و حتی طراحی سایت مسلط باشد و در یک بازه زمانی باید تسلط خود را بیشتر کند اما پشتیبانی یک وب‌سایت نیاز به تجربه زیاد دارد که در این زمان کم به هیچ عنوان از عهده فردی که تازه یادگیری این تخصص را شروع کرده است بر نمی‌آید. به همین دلیل وجود یک نیروی انسانی را که در زمینه پشتیبانی وب‌سایت باتجربه است جزء لاینفک کسب‌و‌کار اینترنتی خود بدانید و به هیچ عنوان برای آن صرفه‌جویی نکنید.
مناسب‌ترین پلت‌فورم برای کسب‌و‌کار اینترنتی من چیست؟
یکی از بیشترین سوالاتی که از من پرسیده می‌شود این است برای وب‌سایت کسب‌و‌کارم چه پلت‌فورمی را پیشنهاد می‌کنید؟
یکی از موارد مهمی که باید با وسواس زیاد آن را انجام دهید انتخاب یک پلت‌فورم مناسب برای کسب‌و‌کار اینترنتی شماست. به نظر من مهم‌ترین قدم برای انتخاب پلت‌فورم کشف نیازهای کسب‌و‌کار و ایده شماست. حتما از ابتدا باید بدانید که ایده شما چه فرآیند‌هایی در بردارد و در آینده قصد دارید چه امکاناتی به آن اضافه کنید. بعد از اینکه این نیاز‌ها کشف شد حتما با فردی که در این زمینه تخصص دارد مشورت کنید تا بهترین انتخاب صورت بگیرد. در کمتر از یک ساعت افراد خیلی زیادی را که تسلط آنها کار با این زبان‌هاست پیدا می‌کنید.
در این مقاله قصد داشتم به شما یک نگاه کلی نسبت به کسبوکارهای اینترنتی بدهم و در مقاله‌های بعد سعی می‌کنم مباحث کلیدی‌تری را برای شروع یک کسب‌و‌کار اینترنتی مطرح کنم.
سرمایه گذاری روی خودت را شروع کن، ثروت و درآمدت را افزایش بده